13 Jul - 2 Nov 2025
Wordt verwacht: 'Op reis'
Harlingen als vertrek- en eindpunt
In een speels overzicht beleef je hoe reizigers vroeger reisden. Met een trekschuit doorkruiste je het land. De wegen waren nog zo slecht dat vervoer over het water sterk de voorkeur genoot. Wilde je van Harlingen naar Amsterdam, dan nam je een beurtschip waarmee je over de Zuiderzee werd gebracht. Vandaar kon je verder naar Leiden, Den Haag of Rotterdam. Zo’n reis duurde al gauw een paar dagen.
Rond 1800 reisde men ook wel per koets. Mooie reisverslagen uit de Harlinger familie Hannema geven een goed inkijkje in hoe het eraan toeging. Ze overnachtten in logementen met bijzondere namen als ’t Swijnshoofd, het Klein Schippershuijs of Rust Rijk, waar ze ook konden ontbijten en dineren. Familiebezoek was vaak de aanleiding om op pad te gaan. In de negentiende eeuw kwamen de spoor- en tramwegen op en veranderde de mobiliteit. Oude dienstregelingen en tramkaartjes nemen je mee naar vervlogen tijden.
Welgestelde jongemannen gingen op een Grand Tour naar Frankrijk of liever nog naar Italië - een reis van een aantal maanden om levenservaring op te doen. Ook schilders lieten zich graag inspireren door het zuidelijke licht, zoals Nicolaas Berchem II, van wie een schilderij te zien is.
Uiteraard komen ook de vele duizenden eilandgangers aan bod die vanuit Harlingen met de veerboot naar Terschelling en Vlieland gaan.
Bij reizen hoort ook tegenslag, denk maar aan schipbreuk, wagenziekte, blaren op de voeten of diefstal. Gelukkig gaat het meestal goed... En het is niet altijd vakantie, dus er moet ook geld verdiend worden. Reeds in de oudheid ontstond de Zijderoute, waarbij over land of water goederen vanuit Azië naar Europa werden getransporteerd en andersom. Ook de Verenigde Oost-Indische Compagnie bevoer de wereldzeeën om handel te drijven. Dat gold ook voor de West-Indische Compagnie. De grote hutkoffers zijn bewaard gebleven.
Historische films geven een impressie van schoolreisjes en bejaardenreisjes. Van al die reizen moesten natuurlijk souvenirs worden meegenomen. Er zijn er veel te zien op de tentoonstelling, variërend van houten schalen uit het Oostzeegebied tot Delftsblauwe huisjes voor zakenlieden die businessclass vliegen bij de KLM.
Er is veel te zien: schilderijen, prenten en foto’s, zeemanssouvenirs, hutkoffers en een bavelaar, vreemd geld en nog veel meer. En speciaal voor deze tentoonstelling spreekt heer Hannema een audiotour in, en kinderen kunnen een ansichtkaart maken en stempels verzamelen in een heus paspoort. Dus trek erop uit en kom naar het Hannemahuis.
